Het  adopteren van Amerikaanse oorlogsgraven in Margraten wordt opgenomen in de landelijke inventarislijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed. Die omvat ruim 120 tradities, vaardigheden en rituelen op velerlei terrein.

“Vooral voor de rond negenduizend adoptanten, die zich vaak al drie generaties bekommeren om een graf in Margraten of een naam op de Muur van Vermisten, is de plaatsing op deze lijst een erkenning en een eerbetoon”, zegt voorzitter Ton Hermes van de Stichting Adoptie Graven. “En voor al de vrijwilligers eromheen die dit mogelijk maken.

Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed dat beslist over een aanvraag tot plaatsing op de lijst vindt dat de adoptie van Amerikaanse oorlogsgraven in Margraten “erfgoed is dat wortelt in het besef van respect en dankbaarheid jegens bevrijders aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het zorgt voor bewustwording van de kwetsbaarheid van onze samenleving.

Ton Hermes: “Deze begraafplaats en zeker het adopteren van een graf of van een naam op de Muur van Vermisten,  laat mensen nadenken over de enorm hoge prijs die betaald is voor onze vrijheid: de levens van tienduizenden jonge Amerikanen. Adoptie verbindt ook vaak met Amerikaanse nabestaanden en leidt tot langdurige vriendschapsbanden.”

In Limburg zijn onder meer het Oud Limburgs Schuttersfeest, de Passiespelen Tegelen, het Oogstdankfeest in Berg aan de Maas en het stoken van Limburgse stroop al eerder op die lijst geplaatst.

De traditie van het adopteren startte in 1945 toen Jef van Laar, ambtenaar bij de gemeente Margraten en tevens lid van het Burgercomité een verzoek kreeg van een Amerikaanse officier om zich om het graf van een gesneuvelde vriend te bekommeren. Van Laar bracht bloemen en stuurde een foto naar de ouders in Amerika. Al snel kwam er een stroom van verzoeken op gang vanuit Amerika om foto’s van de graven van gesneuvelde zonen en echtgenoten. Hiermee werd de kiem gelegd voor het adoptieprogramma.

In de plaatselijke dagbladen werd een oproep gedaan om Amerikaanse Oorlogsgraven te adopteren om aan de vraag vanuit Amerika te kunnen voldoen. Binnen een jaar waren alle bijna 18.000 gesneuvelden geadopteerd. Elke adoptie werd geregistreerd op indexkaartjes. In de jaren die volgden werd de begraafplaats heringericht. 10.000 gesneuvelden werden gerepatrieerd en de overgebleven 8301 Amerikanen werden keurig herbegraven.

Vanaf 2002 werd het adoptieregister gedigitaliseerd en opgeschoond en ook werden de namen van vermiste Amerikanen op de Walls of the Missing ter adoptie uitgegeven. Sinds 2015 is elke Amerikaanse militair die in Margraten is begraven of wordt herdacht geadopteerd, een 100% adoptiegraad.

Gouverneur Theo Bovens van de provincie Limburg,  en tevens beschermheer van de Stichting Adoptie Graven Amerikaanse Begraafplaats Margraten, reageert in een felicitatiebrief als volgt:

“Als beschermheer en als persoonlijk adoptant ben ik zeer verheugd dat het adopteren van Amerikaanse oorlogsgraven in Margraten geplaatst wordt op de Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed Nederland. Een zeer terechte plaats die naar mijn overtuiging een echte verdienste is van uw inspanningen. Als uw beschermheer wil ik u dan ook niet alleen feliciteren met deze plaatsing maar vooral ook mijn waardering en dank uitspreken voor uw voortdurende betrokkenheid en inspanningen voor de Amerikaanse oorlogsgraven. Als blijk van voortdurend respect en dankbaarheid. Als geen ander weet u wat dit betekent voor de nabestaanden in Amerika. Eren en gedenken is een essentiële waarde waar ik zeer aan hecht. En u geeft daar op een zeer respectvolle wijze betekenis aan, niet alleen nu, maar ook naar de toekomst toe. Daarvoor wil ik u nogmaals danken”.

Voorzitter Ton Hermes: “De woorden van gouverneur Bovens zijn  een felicitatie voor alle adoptanten. Want zij maken al meer dan zeventig jaar een uniek succes van het adoptieprogramma.”

Meer informatie over de adoptie als immaterieel cultureel erfgoed is te vinden op deze link.