Op het Russisch Ereveld in Leusden-Amersfoort hebben 865 Russen die in de Tweede Wereldoorlog als krijgsgevangen en/of dwangarbeiders in Duitsland, vooral het Roergebied, terecht kwamen en er onder erbarmelijke omstandigheden stierven of werden geëxecuteerd, hun laatste rustplaats. Van hen waren er 691 in 1945/46 door de Amerikanen aanvankelijk naar Margraten gebracht, waar ze een tijdelijk graf kregen.

Toen in 1948 in Leusden het Russisch Ereveld werd ingericht, zijn de 691 daar naar toe gebracht. Daar waren al 101 in 1941-42 in het beruchte Kamp Amersfoort overleden of vermoorde Russen en 83 na de bevrijding vanuit Duitsland overgebrachte Sovjet-gevallenen. Kamp Amersfoort was een berucht doorvoer- en werkkamp. Duizenden Nederlanders, verzetsmensen, communisten, onderduikers maar ook zwarthandelaren zaten er gevangen en werd doorgestuurd naar concentratiekapen in Duitsland. Meer dan 650 gevangenen stierven daar door ziekte, honger, mishandeling en executies door Duitse SS-bewakers.

Dagblad  Trouw schreef daar op 2 mei 2017 over: “In 1941 werden 101 Russische krijgsgevangenen naar Kamp Amersfoort gebracht die dienden als levend propagandamateriaal. Ze liepen in vodden, op blote voeten en waren totaal uitgeput. De boodschap: “Je kon maar beter kiezen voor nazi-Duitsland dan voor de communisten.”

Jaarlijks, begin mei, worden de slachtoffers herdacht en daarom was op 9 mei jl. een delegatie van onze stichting in Leusden.

De lichamen van de 691 in Duitsland omgekomenen zijn door de Amerikanen naar Nederland gebracht omdat zij geen gesneuvelde geallieerden in Duitsland wilden achterlaten. In 1948 zijn de stoffelijke overschotten overgebracht naar het Russisch Ereveld in Leusden. Remco Reiding, journalist en jarenlang correspondent in Moskou voor Nederlandse media, van de Stichting Russisch Ereveld heeft zich het lot van al deze Russen aangetrokken en is met succes op zoek gegaan naar de herkomst en namen van de mannen en naar hun nabestaanden in de voormalige Sovjetunie.

Zo stond bij de herdenking op 9 mei Aleksandr Makarov bij het graf van zijn oom naar wie hij is vernoemd. Hij strooide aarde uit die hij had meegenomen van de laatste rustplaats van de moeder van de soldaat en nam wat aarde uit Leusden  mee terug naar haar graf in Vologda. Nu liggen moeder en zoon voortaan min of meer in dezelfde grond begraven.

Sovjetsoldaat Aleksandr Vasiljevitsj Makarov vocht in het Rode Leger tegen nazi-Duitsland. Hij werd krijgsgevangen genomen en overgebracht naar een kamp in het westen van Duitsland. Het Amerikaanse leger bevrijdde hem daar, maar Makarov was al zo ziek dat hij op 18 mei 1945 in Bad Lippspringe overleed aan tuberculose. Hij werd begraven in Margraten en daarna herbegraven in Leusden. Makarov werd 23 jaar. Zijn familie werd vele decennia later door Remco Reiding geïnformeerd over zijn lot. Neef Aleksandr kon pas recentelijk tijd en geld vinden om de reis naar Nederland te maken, waar hij gast was van de Stichting Ereveld Leusden.

Uit respect voor de “Margratense Russen” is een delegatie van de Stichting Adoptie Graven Amerikaanse Begraafplaats Margraten naar de herdenking in Leusden gereisd om daar een krans te leggen. Het was een druk bezochte plechtigheid met ambassadeurs van onder meer Armenië, Wit-Rusland, Rusland, Kazachstan, Azerbeidzjan, Amerika, Israël, Duitsland, Engeland.